Welke maatregelen zijn nodig om het aantal verkeersslachtoffers in Nederland te verminderen?

Vorige maand werd bekend dat het aantal verkeersdoden in Nederland in 2022 met meer dan een kwart is toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Politici, deskundigen en verkeersveiligheidsorganisaties zijn het erover eens dat deze trend gekeerd moet worden, maar hoe? We zijn daarvoor in de literatuur gedoken en zetten alle recent genomen en nog te nemen preventiemaatregelen op een rij.

Halvering van het aantal verkeersdoden in 2030 en nul dodelijke slachtoffers in 2050 zijn ambities van de overheid. Maar het onderzoeksinstituut SWOV concludeerde vorig jaar al: “de doelstelling om in 2030 een halvering van het aantal verkeersslachtoffers te realiseren lijkt te ambitieus. En daarmee is ook een ambitie van 0 verkeersslachtoffers in 2050 ver weg”. Dit neemt niet weg dat een forse besparing op het aantal verkeersdoden en/of ernstig verkeersgewonden mogelijk is. Dat er maatregelen zijn die 100 doden of 2.000 ernstig verkeersgewonden kunnen voorkomen, elk jaar weer, is goed nieuws. Over welke maatregelen hebben we het dan?

Overzicht van voorgestelde maatregelen
We hebben alle concrete maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid van de organisaties ANWB, CROW, Fietsersbond, IPO, ministerie van JenV, SWOV, TeamAlert, VNG, Veilig Verkeer Nederland en het ministerie van IenW op een rij gezet. Dat resulteert in een mooie lijst met voorgestelde maatregelen/thema’s om de komende jaren mee aan de slag te gaan:

• Aanleg veilige fietsinfrastructuur
• Handhaving (o.a. controle op alcohol en drugs in het verkeer) intensiveren
• Snelheidslimiet van 50 km/u naar 30 km/u binnen bebouwde kom
• Verbeteren ongevallenregistratie
• Verplicht Intelligent Speed Assistant (ISA) en Advanced Emergency Braking (AEB) invoeren
• Fietshelm invoeren
• Verkeersveiligheidscampagne voor ouderen
• Algemene campagnes & educatie veilig verkeersgedrag
• Nieuwe wijken aanleggen volgens inrichtingseisen (Duurzaam Veilig)
• Voertuigontwikkeling (met name e-bikes en scootmobielen)

Maatregelen die al zijn genomen
En er zijn al de nodige maatregelen genomen op het gebied van verkeersveiligheid. Zo moeten vanaf 1 januari 2023 alle snorfietsers een helm dragen. De eisen die aan deze helm worden gesteld zijn gelijk aan de eisen voor een speed-pedelec-helm.

De Europese Commissie is ook met nieuwe richtlijnen gekomen. Zo moeten alle nieuwe auto’s vanaf 2024 over een intelligente snelheidsbegrenzer (ISA) beschikken, waardoor in 2030 ongeveer de helft van de kilometers in personenauto’s met deze vorm van snelheidsbegrenzing wordt gereden. Advanced Emergency Braking (AEB) is een andere maatregel van de Europese Commissie die vanaf 2024 voor nieuwe auto’s geldt. Dit systeem grijpt in wanneer het een voorligger detecteert en voert dan een noodstop uit. Een botsing kan niet altijd voorkomen worden, maar door het harde remmen zal de impact van die botsing wel afnemen. Volgens onderzoek kan dit tot een afname van 43% van de kop-staartbotsingen met letsel leiden, als elke auto voorzien is van AEB.

Maatregelen alcohol in het verkeer
In verschillende landen is bewijs gevonden dat het verlagen van de alcohollimiet van 0,5 of 0,6‰ naar een lagere limiet (0,2 of 0,3‰) positief uitwerkt voor de verkeersveiligheid. De Europese Raad voor de Transportveiligheid (ETSC) adviseert daarom een nultolerantie voor alcohol in het verkeer, met in de praktijk een 0,2 ‰ alcohollimiet in Europa.

De effectiviteit van een limietverlaging is wel afhankelijk van het niveau van verkeershandhaving. De meeste weggebruikers passen hun gedrag alleen aan als zij het idee hebben dat er een redelijke kans is om gecontroleerd te worden. De betrekkelijk lage pakkans was waarschijnlijk ook de reden dat de eerder verlaagde limiet voor beginnende bestuurders geen effect heeft gehad in Nederland.

Bevorderen fietsersveiligheid
Het SWOV wijst erop dat de overheid vooral moet kijken naar maatregelen die fietsveiligheid vergroten (veilige fietsinfrastructuur, van 50 km/u naar 30 km/u binnen de bebouwde kom en de fietshelm). Deze maatregelen zullen een groot effect hebben op zowel het aantal verkeersdoden als ernstig verkeersgewonden. Dat is niet verwonderlijk, omdat in het huidige wegverkeer bijna 70% van de ernstig verkeersgewonden en meer dan een derde van de verkeersdoden een fietser is. Daarom is hier, als het gaat om de besparing van verkeersslachtoffers, de meeste winst te behalen.

Leidse Letselschade Advocaten
Heeft u een ongeluk gehad waarbij u letsel heeft opgelopen? Wacht niet te lang en neem contact op met een letselschadeadvocaat. De kosten van de advocaat worden meestal vergoed door de aansprakelijke partij.  Voor vragen over letselschade kunt u altijd contact opnemen met Leidse Letselschade Advocaten. Ons kantoor is aangesloten bij het Nationaal Keurmerk Letselschade en de advocaten Gerben Janson en Joost van den Berg zijn lid van de Vereniging van Letselschade Advocaten.